مطالب مفید درباره سنگ های زینتی و جواهرات

سنگ‌های قیمتی چه سنگ‌هایی است و اصلا چه چیزی ملاک قیمتی بودن یک سنگ است؟

اصطلاح قیمتی و نیمه قیمتی کلماتی است که در بازار از آنها استفاده می‌شود و این کلمات خیلی مورد توجه استادان رشته جواهرشناسی نیست.

چرا؟

در بازار سنگ‌هایی مثل فیروزه و عقیق یا سنگ‌هایی از خانواده سنگ بریل مثل بریل قرمز را نیمه‌قیمتی می‌دانند، اما در نگاه ما این سنگ‌ها بسیار قیمتی هستند مثلا یک قیراط سنگ کایوا بالای دوازده هزار دلار قیمت دارد، ولی به عنوان نیمه قیمتی شناخته می‌شود. در بازار، یاقوت و زمرد و الماس را قیمتی می‌دانند در صورتی که ما زمردهای زیادی داریم که اصلا قیمتی نیستند.

چه تفاوتی بین ارزشگذاری شما و بازاریان وجود دارد؟

در ارزشگذاری ما کیفیت سنگ، کمیابی آن و زیبایی‌اش تاثیر زیادی دارد. ما عقیق‌ها و فیروزه‌هایی داریم که قیمت‌شان گاه به چند میلیون دلار هم می‌رسد، لذا از نظر ما هر سنگی ارزش خاص خودش را دارد.

مهم این است که وقتی سنگ در دست شماست از چه کیفیتی برخوردار باشد و این که معدن سنگ در فلان جا می‌تواند در کیفیت سنگ موثر باشد، ولی در قیمتش تاثیری ندارد. بعد تراش خوب و مبرا بودن سنگ از ناخالصی‌هاست که تعیین‌کننده قیمت است. بیش از ده‌ها مدل تراش داریم که بحث خیلی مفصلی است اما تراش به اندازه سنگ، شفافیت و خالص بودن آن بستگی دارد. از اینها گذشته تراش خوب می‌تواند قیمت سنگ را تا 20 هزار برابر بالا ببرد. وقتی یک الماس یک قیراطی بالای چند میلیون دلار ارزش پیدا می‌کند در واقع این هنر تراشکار است که این قیمت را بالا برده است.

چه سنگ‌هایی در بین خانم‌های ایرانی پرطرفدارتر است؟

در سال‌های اخیر با توجه به ترجمه‌هایی که از کتاب‌ها و مجلات خارجی شده گرایش به سنگ‌های خاصی مثل سنگ‌های ماه تولد که سنگ‌هایی از خانواده کوارتز، بریت و... هستند و خیلی هم گران‌قیمت نیستند بین دختران جوان زیادتر شده است. بیشتر مردم تنها چهار سنگ را می‌شناسند؛ سنگ عقیق و فیروزه، زمرد و الماس. تقریبا 95 درصد بازار سنگ ایران را این چهار سنگ به خودشان اختصاص داده‌ است. مثلا یک خانم ایرانی ترجیح می‌دهد انگشتری زیبا از یاقوت داشته باشد تا یک انگشتر با همان رنگ از سنگ «اسپیلکنت» که همان زیبایی را دارد، ولی از نظر قیمت پایین‌تر است. در صورتی که در خارج از کشور مردم انواع و اقسام جواهرات را با انواع و اقسام سنگ‌ها می‌خرند.

همان‌طور که اشاره کردید گرایش خانم‌ها به جواهراتی که سنگ در آنها به کار رفته بیشتر شده و بارها پیش آمده جواهری را به نام برلیان خریده‌ایم و بعد از چند وقت که آن رابه جواهرفروش دیگری نشان داده‌ایم گفته سنگش ارزش زیادی ندارد. چرا این اتفاق می‌افتد؟

متاسفانه معضل بزرگ بحث جواهر در کشور ما بحث تشخیص است. تشخیص دادن برلیان و سایر سنگ‌های قیمتی بحثی علمی و حرفه‌ای است و گاه کسانی که سال‌ها در این حوزه کار کرده‌اند نیز در تشخیص دچار اشتباه می‌شوند. در کنار بعضی از بازاری‌های دلسوز که امانتدارانه جواهر را به مردم می‌فروشند، افراد سودجو نیز از فرصت استفاده می‌کنند و سنگ‌ها را به اسم زمرد و الماس و یاقوت می‌فروشند البته در بسیاری از مواقع خود فروشنده هم چون سنگ را نمی‌شناسد از همان دستی که خریده به کسی دیگر می‌فروشد، اما ناآگاهی دلیل مبرا بودن از مسائل قانونی نیست. فروشنده موظف است در ازای پولی که می‌گیرد همان سنگ را تحویل دهد. بارها دیده‌ام فروشنده‌ای پول الماس یک قیراطی یعنی حدود 15 میلیون تومان را از فرد گرفته، اما انگشتری به او فروخته که از سنگ دیگری در آن استفاده شده بود و ارزش واقعی این سنگ تنها 50 هزار تومان بوده است!

در کشورهای دیگر هم بازار جواهر به همین صورت است؟

خیر. در بسیاری از کشورها مراکز علمی و صنعتی وجود دارد که انواع و اقسام سنگ‌ها مثل برلیان، یاقوت، زمرد و الماس توسط مراکز قانونی و با حضور کارشناسان از نظر اندازه، تراش، رنگ، کیفیت و... مورد ارزیابی قرار می‌گیرد و برای آنها شناسنامه صادر می‌شود، حتی قیمت واقعی یا حدود قیمت واقعی هم تعیین‌شده و روی آن درج و به اطلاع افراد رسانده می‌شود، شما به عنوان یک خریدار می‌دانید چه می‌خرید و اگر روزی بخواهید جواهرتان را بفروشید باز به همان مراکز مراجعه می‌کنید و به همان قیمت یا کمی پایین‌تر می‌فروشید.

مردم در این آشفته بازار چه​کار باید بکنند؟

فروش جواهر و سنگ‌های قیمتی فروش یخچال و گوشی موبایل نیست که شما بعد از مدتی کار‌کردن با آن اطلاعاتی در مورد آن کسب کنید. جواهر کالایی سرمایه‌ای است و شما چه موقع خرید و چه موقع فروش در معرض ریسک هستید و ترجیحا کسی وارد این کار شود که اطلاعات دقیقی داشته باشد. در کشور ما حتی برای کار ساخته شده نیز شناسنامه صادر نمی‌شود و مردم باید توجه کنند دادن فاکتور کافی نیست، چون اطلاعات دقیقی در مورد نوع سنگ، کیفیت و تعداد آن ارائه نمی‌شود و فقط آمارهای وزنی را می‌آورند که آن هم دردی را دوا نمی‌کند. البته در سال‌های اخیر مراکزی ایجاد شده‌اند که آموزش‌های کوتاه‌مدتی در مورد شناخت سنگ‌ها ارائه می‌دهند. ما امیدواریم این فرهنگ ایجاد شود که خانواده‌ها آگاهانه خرید کنند، وقتی اطلاعات داشته باشند می‌توانند فروشنده را با چالش مواجه کنند و اگر فروشنده بتواند به سوالاتشان پاسخ دهد تا حدی می‌توان اطمینان کرد چون در بسیاری از مواقع خود فروشنده‌ها هم در مورد نوع سنگ و کیفیت آن آگاهی ندارند.

آیا سنگ جواهر هم قدیمی شده و به مرور ارزش آن کم می‌شود؟

ممکن است در بازار به شما بگویند سنگ جواهرتان قدیمی شده و دیگر ارزش سابق را ندارد و از نظر ما اتفاقات بازار خیلی علمی نیست. الماس از ده‌ها سال پیش بوده و قیمت داشته و الان هم قیمت دارد بنابراین اگر سنگ آسیب ندیده باشد نباید قیمتش تغییر زیادی داشته باشد.

چطور سنگ آسیب می‌بیند؟

بسیاری از سنگ‌ها به مواد شیمیایی حساس هستند و از کیفیتشان کم می‌شود و بعضی وقت‌ها می‌بینیم که خانم‌ها انگشتر یاقوت‌شان را همه جا دست می‌کنند و با آن به حمام می‌روند یا با آن ظرف می‌شویند و همه اینها از کیفیت سنگ کم می‌کند.

با توجه به صحبت‌های شما پس شناخت سنگ‌های اصل از بدل ممکن نیست؟

تا دوره و کلاس‌های علمی را طی نکنند بله. چون در دنیا روش‌هایی ابداع شده که تمام سنگ‌ها را به صورت آزمایشگاهی می‌سازند و حتی ناخالصی را نیز به سنگ تزریق می‌کنند بنابراین شناخت سنگ‌ها ممکن نیست.

دیده‌ام جواهرفروش‌ها که از ذره‌بین استفاده می‌کنند یا سنگ را جلوی نور می‌گیرند. این یکی از راه‌های تشخیص است؟

نه اینها اداست و اصطلاحا ژست‌های جلوی مشتری است. شما تنها با تکنیک‌های هوشمند قادر به شناخت خواهید بود. الان زمرد مصنوعی را مانند طبیعی می‌سازند و گاه خیلی از کارآزموده‌ها نیز قادر به تشخیص نیستند.

بهترین سنگ‌ها متعلق به کدام کشورهاست؟

هر سنگی فرمول شیمیایی و ساختار کریستالی مخصوص خودش را دارد که در شرایط دمایی و فشاری در عمق خاصی از زمین شکل می‌گیرد. این شرایط ممکن است برای یک سنگ ایجاد شود و برای سنگ دیگری فراهم نشود، لذا هر معدن و هر لایه‌ای از زمین خاستگاه سنگ خاصی است؛ البته سنگ‌هایی مثل کوارتز در بیشتر کشورها پیدا می‌شود، ولی برخی سنگ‌ها مختص مناطقی خاص هستند مثلا فیروزه مختص ایران است یا الماس آفریقا در دنیا معروف است. از این گذشته کشورهای سیرالئون، کنیا، آفریقای جنوبی، افغانستان و برزیل هم معادن خوبی دارند.

چرا وقتی فیروزه ایرانی شهرت جهانی دارد بازار ما پر از فیروزه چینی است؟

ما باید بپذیریم که در زمینه جواهراتمان کم‌کاری کرده‌ایم. در کشور ما به جز افرادی که به شیوه‌های سنتی کار می‌کنند کار علمی انجام نشده. خب طبیعی است که رقبا فهمیده‌اند می‌توانند در این زمینه کار کنند و شروع هم کرده‌اند. متاسفانه هنوز استخراج بسیاری از معادن ما با حالت‌های انفجاری است یعنی سنگ با انفجار خارج می‌شود، بنابراین بخش عظیمی از سنگ از بین می‌رود. از طرف دیگر طراحی با کیفیتی هم نداریم و همین سنگ فیروزه برای تراش به کشورهای دیگر می‌رود و دوباره آن را چند برابر قیمت به خودمان می‌فروشند. چینی‌ها تمام سنگ‌ها را به صورت مصنوعی ساخته‌اند و در بازار به فروش می‌رسانند، اشکالی هم ندارد چون هزینه را پایین‌تر می‌آورد. نیشابور مستعد فیروزه است، ولی الان می‌بینیم از کرمان هم برای ما فیروزه می‌آورند. روش‌های سنتی ما جوابگوی دنیای مدرن نیست. به نسل جدید نگاه کنید. امروز کمتر دختر جوانی النگو به دست می‌کند و این نشان می‌دهد النگو در حال حذف شدن است و می‌بینیم که دختران جوانمان ترجیح می‌دهند جواهراتی را که سنگ دارد، بخرند. باید به این مسائل در دنیای جدید توجه کنیم.

شما هم میهنان عزیز برای مشاهده محصولات فروشگاه آنلاین طلا و جواهر سایت زرسی می توانید وارد این سایت  بشوید و آخرین جواهرات روز از قبیل:

انگشتر فیروزه  مردانه

انگشتر فیروزه زنانه

نگین فیروزه

انگشتر اوپال مردانه

انگشتر اوپال زنانه

و....

مطلع شوید.